دڵ به‌ پیری تازه‌ یارو ئاهه‌نگ و نه‌شئه‌ی ده‌وێ
ماچی کوڵم و گه‌ردنی زه‌رد و فنجانی مه‌ی ده‌وێ

هه‌روه‌کو منداڵی ساوا گڕووی له‌من گرتووه‌
به‌زمی جاران و قه‌تارو ده‌نگی تارو نه‌ی ده‌وێ

خوتخوته‌ی داوم ده‌ڵێ ده‌ی هه‌سته‌ ئه‌و جێیه‌ی ده‌ڵێم
جا قوڕی کوێ بکه‌م به‌سه‌رما باخی سێو و به‌ی ده‌وێ

من په‌رێشان و که‌نه‌فتم که‌وتومه‌ به‌حری خه‌مان
ئه‌و سه‌دای شمشاڵی شوان و گه‌شتی نۆڕسته‌ی ده‌وێ

هه‌رچوار ده‌ورم لێگیراوه‌ ڕێم نیه‌ بستێک بڕۆم
ئه‌و گوڵی کوێستانه‌کان و بای شه‌ماڵ و شنه‌ی ده‌وێ

داخی گه‌لم و ده‌ردی پیری که‌ساسی کردوم و ...ئه‌و
نیگای گه‌رمی چاوی جوان و لێوی پڕخه‌نده‌ی ده‌وێ

من سه‌رم له‌رزۆکه‌ و ده‌ستم دار عه‌ساشم ناگرێ
ئه‌و خه‌ریکی ڕاپه‌ڕینه‌ ..سواری ئه‌سپی شه‌ی ده‌وێ

من که‌وتوومه‌ گیانه‌ڵایه‌ و وا ئه‌جه‌ل ده‌ورمده‌دا
ئه‌و ئازادی نیشتمان و ئاسوده‌ و ئۆخه‌ی ده‌وێ

تیده‌گه‌م ڕاز و مه‌به‌ستی ...تانه‌یه‌ بۆ لاوه‌کان
تێکشکانی ناله‌باری ناکۆکی و کینه‌ی ده‌وێ

پێمده‌ڵێ ( شێواو ) به‌پیریش هه‌سته‌ با لێی ڕاکه‌وین
زۆر په‌رێشانه‌ وڵاتمان هه‌ڵمه‌تی ئێمه‌ی ده‌وێ

چه‌ند زه‌ریفه‌ دڵ به‌پیری ئه‌شق و ئازادی بوێ
جا غوڵامی ئه‌و دڵه‌م بم ئه‌و هه‌سته‌ جوانه‌ی ده‌وێ

ئه‌حمه‌د شێواو

و صلى الله على" ئەو بەحری نووری عیلم و عیرفانە

کە دەرکی غــەوری ناکا "غیــــر علــم الله سبــحان"ە

"و صلی الله علی" ئەو زاتی پاکی قودســــــــی ئایاتە

کە ئەخلاقی پەسەندیدەی جەنابــی حەیـی مەننانــە

"و صلی الله علی" ئەو حەزرەتــــەی ساحێب کەماڵاتە

کە ئەعلا و موعجیزەی، قوربانی بم من، نووری قورئانـە

لە تاریکـــی شـــــەوی کوفرا بە یەک دەم لەمعێـــکی دا

هەزار و سێ ســــەد و بیســـت و دووە، دنیا چراخانــە

چرایەک نووری بێچــــوونی مومیـــددی بێ، دەبێ وا بێ

چرایەک دەستی قودرەت خۆشی کا، بۆ تا ئەبەد مــــانە

"تعالی الله" بە دوو دەهـ بوو کە هەردوو عالەمی داگرت

بنازم بەم کەماڵی عەزم و حەزم و شەوکەت و شــــانە

لەگەڵ ئەم ئیحتیـــــشامە زوهــدی دنیایــــی تەماشا کە

کە یەک لەت نانی جۆ بوو قوتی، یا خورما دوو سێ دانە

فەلەک جاهێ سەری خەرمانی تا عەرش، ئەڵبەتە نابێ

تەنازوول کا عولـــــووی هیممەتـــــی بۆ دەنکـــــە زیزانـــە

موهیممێ غەیری زاتـــی حەی لە هیممەتیـــا نیە، ئیللا

لەبەر ئەم ئوممەتە بێ هیممەتـــــە دائیـــــــم بە ئەحزانە

ئەی دیدە پەری

ئــەی دیدە پــــەری بەو دەمـــــە بەو کوڵمە گوڵینە

بـــــۆکەس نیە تاسەر،ئەوەرێ، ئەم گوڵــــــی ژینە

تـــــاسەرنیە ئــــەم نـــــازە ، وەهـــا دووری مەبینە

ئەو چــاوە گــەلاوێــــژە خـــــەڵاتــــــی کـــــــە برینە

ئەو زووڵفە کە ئێساکە دووتوێـــــی عەمبەری چینە

رۆژێــــــکی کە دێ، تێکەڵی توێی خـــاکی زەمینە

یەو گــــــەردەنە بێگەردە کــــــــە وەك تەختی بلورە

ئــــــەو لێوە کـــــە وەك خونچە تەر و ناسك و سورە

ئێستاکە بەبـــــێ رەحمی سزای جــــــەور و فتورە

لای وایـــــە کە ژین فـــــانی نیەو رێـــــــــگای دوورە

نــــــــایزانێ کە هەر پەنجێ لـــــەم خاکی زەنمینە

کوڵمی دەهەزار(لەیل) و دەمی سەد(مەم و زین)ە

ئەمرۆ دڵــــــی بێچارە ئەبـــــەی ئەیخەیتە نــــــاوداو

نــــایزانــــی سبەینێ ئەکـــــەوی سەرکز و دامــــاو

ئەو جوانیە ئەروات و لـــەچــــاو گومەبێ وەك ئــــــاو

ئــــــەورۆژە ئەبــــــێ دائیمە هـــــەر بێنیە بەرچــــاو

تا رەحمێ بــــکەی ئێستا کـــــە بـــــەم زام و برینە

سەرکز نەبـــــی لەو جێگە بــــــێ سامانی زەمینە

ئــەم چـــەند قسەیەم و توە بـــــەتۆ ئێسە بەچاکی

گەرچـــی ئەشیزانم دڵــــی بـــــــەردت نییە بــاکی

مەروانـەرە ئەمرۆ کـــە بــــەروومـەت گوڵــــــی تاکی

بروانــــە سبەینێ کــــــە لەنــــــاو دامەنــــی خاکی

سەد لـــــەیلی وەك تـــــۆ بووە لــەم رۆشنی ژینە

ئێستاکــــــە لەنـــاو جەرگەیـــــی تــــاریکی زەمینە

خۆشەویستی
وڵات زۆرە لە کوردستان شۆخ و شەنگتر
خوێنگەرمتر
وڵات زۆرە لە کوردستان چاوی گەشتر
ئێسک سووکتر
وڵات زۆرە لە کوردستان قسە خۆشتر
دەس ڕەنگینتر
بەڵام ئەی کوردستانەکەم
!وڵات نییە
ھەرگیز
لە تۆخۆشەویستر!

شێرکۆ بێ کەس

مامۆستا سەیید کامیل ئیمامی
سەید کامیل ئیمامی شاعیر و نیشتمان پەروەر ‌ ناسراو بە ئاوات ساڵی‌ ١٩٠٣ لە گوندی‌ زەنبیل
سەر بە شاری‌ بۆکان لە رۆژھەڵاتی کوردستان لە دایک بووە‌. ئەم شاعیرە کوڕی‌ سەید عەبدولحەکیم کوڕی‌ سەید عەبدولکەریمی‌ زەنبیلە کە لە رێبەڕانی‌ تەریقەتی‌ نەقشبەندی‌ و قادری‌ بوون.

ئەم ‌شاعیرە لە نێو خوێندەوار و فەقێ‌دا پەروەردە بووە. سەید کامیل لە لای‌ زۆر مامۆستای‌ ئایینی‌ ناسراوی‌ ناوچەکەی‌ خوێندویەتی‌ و بۆ ماوەیەکیش لە لای‌ مامی‌ واتە حاجی‌ بابەشێخ وەزیری‌ کۆماری‌ کوردستان لە مەھاباد خوێندویەتی‌. ھەر لەو سەروبەندەدا وەک مرۆڤێکی‌ نیشتمانپەروەر چالاکی‌ ھەبووە ، ساڵی‌ ١٩٤٦ لەسەر ھەڵوێستی‌ نیشتمانپەروەرانەی‌ گیراوە و بۆ ماوەی‌ دوو ساڵ‌ لە بەندیخانەکانی‌ بۆکان و سەقز و ورمێ‌ و مەھاباد دەستبەسەر بوە. سەید کامیل ئیمامی‌ شاعیر لەگەڵ‌ زۆربەی‌ شاعیر و ھونەرمەندی‌ ئەو کاتە دۆستایەتی‌ نزیکی‌ ھەبووە وەک سوارە ئیلخانی‌زادە‌، ھەژار موکریانی، عەباس حەقیقی‌ ھەر وەھا لەگەڵ‌ ھونەرمەندی‌ ناسراوی‌ کورد حەسەن زیرەک وەک گۆرانیبێژ و شاعیر پەیوەندییەکی‌ نزیکی‌ ھەبووە. ئەم شاعیرە نیشتمان پەروەرە لە رۆژی‌ ٢٧/٧/١٩٨٩ کۆچی‌ دوایی‌ کردوە و دیوانێکی‌ شیعری‌ لە پاش بەجێماوە

رقی پێروز
ده‌مگرێ، ئە مما له گرتوو خانه رق ئەستوور ترم
لێم دەدا، ئە مما له سه‌ر داوا رەواکەم سوور ترم
دەمکوژی، ئەمما بە گژ جەللادەکەم دا دێمەوە
کوردم و ناتوێمەوە،ناتوێمەوە،ناتوێمەوە

پەشیـــــــــــمانی


من هەڵە بووم..
لەرۆژانی جوانی و گەنجیم بە پەلە بووم.
هەر نەسرەوتم...
بەشوێن هەستێکی ون کەوتم...
تاکو لەسەر سینگی نەرمی خەیاڵی پووچ
کپ بووم .. کەوتم

ڕابرد گەنجی...
تاوێ نەم دی بەری رەنجی..
زۆر بەر دەرگەی نازدارێکم کوتایەوە
تاکو چڵی ژینی گەنجیم ڕووتایەوە
ئەوسا مۆمی هەستی تەزیو،
بۆ ژیانی پرسنگ بەزیو
داگیرسا...درەوشایەوە
بۆی دەرخستم ڕێی سەرەو ژوور
ڕێگەی کۆشکی ئامانجی دوور...
بەڵام پاش چی..!!!
پاش ئەوەی خەم گەرای دانا
لەدڵی شێت و مەستم دا،
هەرچی جوانی و رۆشنایی بوو،
سەد مخابن لە دەستم دا..


شاعیری گەورەی کورد
(پـــــــەشــــــــــــــێو)

کـــــــــــــــــاك

پێش ئەوەی بێمە بەردەمت
کام بیری جوان خورپەدار
کام دێر هەڵبەست زۆر بەکارە
شانەی دەکەم وەك پەرچەمت
لەماوەی چاو قوچانێکدا
هەزار و یەك خەونی شیرین
دەمکەن بە مەم ، دەتکن بەزین

لە خەیالما
پایز بەهاری لێ دەتکێ
درەختی ڕووت
گەڵای سەوزی پێوە دەلکێ
بەڵام، سەد ئاخ ، ئەی دەرونپاك
کاتێ بانگم دەکەی بە(کاك)
کاك وەك مار
بەرەو گوێچکەم گینگڵ دەدا
کە دێمە گۆ
خۆی لە زمانم لوول دەدا
هێدی...هێدی...
قوتم دەدا
کفنی زەردی نائومێدی

من لە دڵتام...
من لە دەروونتام...
لە گلێنەی چاوی روونتام...
شەرم مەکە...!!!
بە ناوی رووت
ناوم بێنە پڕ بەگەرووت
با لە یەکتر ئاشکرا بین
تا کەی لەناو ئاگرا بین..؟؟
نە تۆ خوشکی...نەمن کاکم...
خوشەویستی دەروون پاکم..!!!


شاعیری گەورەی کورد
(پــــەشــــــــــــــــێو)
٥-٦-١٩٦٩نوسراوە
 

عاشقی بێ‌دڵ ده‌ناڵێ، مه‌یلی گریانی هه‌یه‌

بێ‌شکه‌ هه‌وره‌ تریشقه‌ تاوی بارانی هه‌یه‌

چاوی من ده‌م‌ده‌م ده‌رێژێ ئاوی ساف و خوێنی گه‌ش

دا بڵێن ده‌ریای عومانه‌ دوڕ و مه‌رجانی هه‌یه‌

په‌رچه‌می ڕوو داده‌پۆشێ، پێچی زوڵفی پێچه‌یه‌

دا به‌ ڕۆژیش پێی بڵێن شه‌معی شه‌بوستانی هه‌یه‌

ئاسمانی حوسنی مه‌حبووبه‌م له‌ ئه‌برۆ و زوڵف و ڕوو

دوو هیلال و دوو شه‌و و دوو ماهی تابانی هه‌یه‌

هه‌ر له‌بت، یا سینه‌شت هه‌ر دوو به‌ده‌رخه‌، دابڵێن:

له‌علی ڕوومانی هه‌یه‌، یا له‌عل و ڕوممانی هه‌یه‌

وه‌حشیه‌ لێمان له‌به‌ر ته‌عنه‌ی ڕه‌قیبی سه‌گ سیفه‌ت

ڕاسته‌ هه‌ر زی‌ڕۆحێ بۆ وه‌سواسه‌ شه‌یتانی هه‌یه‌

دڵ موشه‌ببه‌ک بوو له‌ به‌ر ئێشانی نیشانی موژه‌ت،

حه‌یفه‌ قوربان! ئاخر ئه‌م نیشانه‌یه‌ شانی هه‌یه‌

له‌حزه‌یێک و له‌محه‌یێک چاوم به‌ چاوی ناکه‌وێ

کێ ده‌ڵێ وه‌حشی غه‌زاله‌ مه‌یلی ئینسانی هه‌یه‌

تۆ ئه‌گه‌ر هه‌ستی، له‌ جێ ڕاوه‌ستی دێو و کافریش

دێن ده‌ڵێن: به‌خودا قیامه‌ت ڕاسته‌ هه‌ستانی هه‌یه‌

فارس و کورد و عه‌ره‌ب هه‌ر سێم به‌ ده‌فته‌ر گرتووه‌

«نالی» ئه‌مڕۆ حاکمی سێ موڵکه‌ دیوانی هه‌یه‌

لــــــــه‌ دڵدا ئاته‌شى عيشقت بلێسه‌ى ميسلى ته‌ندوره‌
شـه‌تى ئه‌شكم نه‌بێ مانيــع، ده‌سوتێم ده‌بمه‌ كۆى نووره‌

به‌ نـارى عيشق و ئاوى دڵ, جه‌سه‌د وه‌ك حه‌زره‌تى موسا
ته‌ريقی: به‌حــــــــرى فيرعه‌ون و, ڕه‌فيقى ئاته‌شى تووره‌

ده‌چـێ بۆ لاى رِه‌قيب خۆشه‌, وه‌لێ ئه‌و داخــه‌ كوشتومى
له‌ كـن ئه‌و چه‌نده‌ مه‌جبوره‌, لــــه ‌لاى من چه‌نده‌ مه‌غروره‌

په‌یامت هــــات و په‌یكت ڕۆى, خـــــــه‌ياڵم ناردوو نه‌یگه‌یێ
رِه‌سوڵم كـــــــــــه‌وته‌ رِێ، گرتی، هێناى وه‌ك ئاگره‌ سوره‌

كه‌ ديتـــم شكلى سه‌د ڕه‌نگــــی, گوتم: بابايى عـــه‌ییاره‌
كه‌ بيستم له‌فزى بێده‌نگی, گـــــــوتم: شه‌یپوری شاپووره‌

گـوتم:راستى سه‌بـــا هه‌ڵسه‌، گوتی: مه‌شره‌ب موخالیفه‌
گــــــوتم: نارێ، گــــــــــــوتى: بایه‌، ئه‌وجێ، گوتی: دووره‌

گـــوتم: قوربانى تۆ من بم، گــوتی: قوربانى تــۆ سه‌گ بێ
گـوتم: شيشه‌ى دڵـــم ناتوێ، گـوتی: بۆ چیمه‌، مه‌كسوره‌

خــه‌راباتى دڵــــــى (( نالــــى )) مه‌ فه‌رموو: خاڵیه‌، نـايـه‌م
بـه‌ مه‌رگی تۆ قه‌سه‌م، چــاوم! به‌ زيكرت به‌يتى مه‌عمووره‌


(1)
واته‌: دووشتم تیا کۆبوونه‌ته‌وه‌ که‌ دژی یه‌کن و پێکه‌وه‌ ناگونجێن، به‌هۆی به‌ربه‌ره‌کانێی یه‌کتری کردنی ئه‌ودوانه‌وه‌ ماوم، ئه‌گه‌ر ته‌نها یه‌کێکیانم تیادا بوایه‌ ئێستا فه‌وتابووم. ئه‌ودووانه‌ یه‌کێکیان ئاگری عه‌شقه‌که‌ته‌ که‌ ته‌نوورێکی له‌ دڵما ناوه‌ته‌وه‌ و ئه‌ویشیان ده‌ردی دووریته‌ که‌ هه‌میشه‌ به‌هۆیه‌وه‌ ئه‌گریم. ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ی دووه‌هه‌میان نه‌بوایه‌ که‌ که‌مێک تینی ئه‌ویان دا ئه‌مرێنێته‌وه‌، ئه‌سووتام وئه‌بوومه‌ کۆی نووره‌...

(2)
واته:‌به‌م ئاگری عه‌شقه‌ و به‌م ئاوی چاوه‌ که‌ له‌قووڵایی دڵمه‌وه‌ هه‌ڵئه‌قوڵێ، لاشه‌م وه‌ک حه‌زره‌تی موسای لێ هاتووه‌، ئه‌بێ به‌سه‌ر جۆگای فرمێسکی خۆیا بپه‌ڕێته‌وه‌ که‌ وه‌ک به‌حره‌که‌ی فیرعه‌ون وایه‌ و، له‌گه‌ڵ ئاگری ده‌روونیا بگه‌رێ که‌وه‌ک ئاگره‌که‌که‌ی کێوی توور وایه‌.
(3)
واته‌:قه‌د ناکا ، ناخۆش نییه‌ یار ئه‌چێ بۆلای به‌دکار و سه‌ری لێ ئه‌دا، ئاره‌زووی خۆیه‌تی. به‌ڵام من داخی ئه‌وه‌ کوشتوومی که‌وا چه‌ند لای ئه‌و ناچار و مه‌جبوور و مل که‌چه‌ و وه‌ک بڵێی ئه‌م موحتاجی ئه‌و بێ،که‌چی ئه‌گه‌ر جارێک بێته‌ لای من، ئه‌وه‌نده ‌له‌خۆی باییه‌ و فیزم به‌سه‌ردا ئه‌کا!
(4)
هه‌واڵت هات که‌ چوویته‌ لای به‌دکار یا به‌دکار هاتووه‌ته‌ لای تۆ و، فروستاده‌که‌ت که‌ به‌دکار خۆی بوو که‌ هه‌واڵه‌که‌ی پێگه‌یاندم، گورج وه‌ک جنۆکه‌ ڕای کرد. منیش خه‌یاڵم نارد به‌دوایا، واته‌ که‌وتمه‌ بیرکردنه‌وه‌ له‌مه‌ چۆن وا تۆ ڕێگای ئه‌و ئه‌ده‌ی بتبینێ، به‌ڵام خه‌یاڵ کول بوو، نه‌گه‌یشت به‌وه‌ له‌ ڕازی ئه‌م ڕوداوه‌ بگا. ناچار بووم هه‌ناسه‌ی گه‌رم و ئاگراوی و به‌ سۆزی خۆم به‌دوادا هه‌ڵکێشا، ئاهی هه‌ناسه‌که‌م ئه‌وه‌نده‌ تووند و تیژ بوو هێنای.
(5)
واته‌: که‌شێوه‌ی سه‌د ره‌نگیم دی، وتم ئه‌مه‌ بابای عه‌یاره (که‌ وه‌ک له‌ ئه‌فسانه‌دا ئه‌یگێرنه‌وه‌ کابرایه‌ک بووه‌ له‌ده‌سته‌ و دائیره‌ی ئه‌سکه‌نده‌ری مه‌کدوونیدا، ئاره‌زووی له ‌کێ بووبێ بچێته‌ شێوه‌یه‌وه‌، چووه‌ته‌ شێوه‌یه‌وه‌)،چۆن ئاره‌زوو بکا وا خۆی ئه‌گۆرێ، بۆیه‌ش توانیویه‌تی جێی خۆی له‌دڵی یاردا بکاته‌وه‌. که‌دیتیشم ده‌م ئه‌جووڵێنێته‌وه‌ و هیچیش ناڵێ، وتم ببێ و نه‌بی ئه‌مه‌ که‌ڕه‌ناکه‌ی شاپووره‌(شه‌یپوور:ئاله‌تێکی مۆسیقایه‌ فووی پیا ئه‌کرێ).
(6)
واته‌: به‌به‌تکارم وت به‌م (به‌یانی)یه‌ (راست) به‌ له‌گه‌ڵم ، وتی: ئاره‌زووم (موخالیف)ی ئه‌وه‌یه له‌گه‌ڵت‌ راست بم‌. وتم: که‌واته‌(ئاگر)ی باسی په‌یوه‌ندی خۆت و یار بنێ به‌جه‌رگمه‌وه‌، وتی: (با)یه ‌و ئاگره‌که‌ به‌هه‌موو لایه‌کا بلاو ئه‌کا. وتم: که‌واته دوور که‌وه‌‌ره‌وه‌ له‌یار بامن بگه‌مه‌ (ئه‌وج)ی به‌خته‌وه‌ری، وتی: ئه‌وه‌ش (دوور)ه‌... یاخوود که‌دیم به‌دکار وه‌ک شه‌یپووری شاپوور وایه‌. وتم: مه‌قامێکی (راست) و ( سه‌با)م بۆ لێده‌، وتی: ئاره‌زووم له‌ مه‌قامی (موخالیف)ه‌. وتم: مه‌قامی (ئاته‌ش)م بۆلێده، وتی‌: ئێستا کاتی مه‌قامی (باد)ه‌ و (باد) و (ئاته‌ش)یش ناکه‌ونه‌یه‌ک. وتم: مه‌قامی (ئه‌ج)م بۆلێده‌. وتی:مه‌قامی( ئه‌وج) مه‌قامێکی دووره‌ و نایگه‌یتێ.
(ئه‌م دێره‌ به‌ دوو واتا لێکدراوه‌ته‌وه‌)
(7)
واته‌: به‌یارم وت: به‌قوربانت بم، که‌چی ئه‌وه‌نده‌ دڵ ره‌ق بوو، دڵی شکاندم و له‌وه‌ڵاما وتی: سه‌گ به‌قوربانت بێ... له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌ر ده‌ستبه‌رداری نه‌بووم و پێشنیارم کرد که‌ شووشه‌ی دڵمی بده‌مێ، بچێته‌ ناوی و رازی بێ به‌ خۆشه‌ویستی له‌ دڵما جێ گیر ببێ، به‌ڵام قایل نه‌بوو، وتی: تۆ دڵت شکاوه‌ و منیش ناچمه‌ ناو دڵی شکاوه‌وه‌.
(8)
واته‌: چاوه‌که‌م! پێم مه‌فه‌رموو دڵت شکاو و وێرانه‌یه‌ و خاڵیه‌ نایه‌م تیا دانیشم، به‌مه‌رگی تۆ قه‌سه‌م به‌ یادی تۆ ئاوه‌دانه‌ هه‌رگیز یادی تۆی لێ نابڕێ. ئیتر چۆن ئه‌توانی به‌ وێرانه‌ی ناوببه‌ی.

 

عاشقی بێ‌دڵ ده‌ناڵێ، مه‌یلی گریانی هه‌یه‌
بێ‌شکه‌ هه‌وره‌ تریشقه‌ تاوی بارانی هه‌یه‌

چاوی من ده‌م‌ده‌م ده‌رێژێ ئاوی ساف و خوێنی گه‌ش
دا بڵێن ده‌ریای عومانه‌ دوڕڕ و مه‌رجانی هه‌یه‌

په‌رچه‌می ڕوو داده‌پۆشێ، پێچی زوڵفی پێچه‌یه‌
دا به‌ ڕۆژیش پێی بڵێن شه‌معی شه‌بوستانی هه‌یه‌

ئاسمانی حوسنی مه‌حبووبه‌م له‌ ئه‌برۆ و زوڵف و ڕوو
دوو هیلال و دوو شه‌و و دوو ماهی تابانی هه‌یه‌

هه‌ر له‌بت، یا سینه‌شت هه‌ر دوو به‌ده‌رخه‌، دابڵێن:
له‌علی ڕوممانی هه‌یه‌، یا له‌عل و ڕوممانی هه‌یه‌

وه‌حشیه‌ لێمان له‌به‌ر ته‌عنه‌ی ڕه‌قیبی سه‌گ سیفه‌ت
ڕاسته‌ هه‌ر زیی‌ڕۆحێ بۆ وه‌سواسه‌ شه‌یتانی هه‌یه‌

دڵ موشه‌ببه‌ک بوو له‌ به‌ر ئێشانی نیشانی موژه‌ت
حه‌یفه‌ قوربان! ئاخر ئه‌م نیشانه‌یه‌ شانی هه‌یه‌

له‌حزه‌یێک و له‌محه‌یێک چاوم به‌ چاوی ناکه‌وێ
کێ ده‌ڵێ وه‌حشی غه‌زاله‌ مه‌یلی ئینسانی هه‌یه‌

تۆ ئه‌گه‌ر هه‌ستی، له‌ جێ ڕاوه‌ستی دێو و کافریش
دێن ده‌ڵێن: به‌ خودا قیامه‌ت ڕاسته‌ هه‌ستانی هه‌یه‌

فارس و کورد و عه‌ره‌ب هه‌ر سێم به‌ ده‌فته‌ر گرتووه‌
«نالی» ئه‌مڕۆ حاکمی سێ موڵکه‌ دیوانی هه‌یه‌!



(ترجمه فارسی)



عاشق بی‌دل می‌نالد میل به گریه دارد
بدون تردید آذرخش خبر از باران می‌دهد

چشم من دم به دم می‌ریزد آب صاف و خون سُرخ
تا که گویند دریای عمان است و دُر و مرجان دارد

زلفش رخسارش را می‌پوشاند، پیچ زلفش چون نقاب است
تا که گویند در روز نیز شمع محفلی دارد

آسمان حُسن محبوبم از ابرو و زلف و رخسار
دو هلال و دو شب و دو ماه تابان دارد

فقط لبت را، و یا سینه‌ات را نیز، نشان ده تا که گویند:
لعل اناری دارد، و یا لعل و انار دارد

از ترس طعنه زدن‌های رقیبان از دستمان وحشی‌ست
درست است که هر ذی‌الروحی برای وسوسه شیطانی دارد

دل مشبک گشت از نشانهای تیر مژگانت
حیف است قربان! آخر این دل شأنی دارد

لحظه‌ای و آنی چشمم بر چشمانش نمی‌افتد
آهوی وحشی از کجا معلوم که علاقه‌ای به دیدن بنی آدم داشته باشد
تو اگر برخیزی دیو و کافر نیز
خواهند گفت: به خدا قیامت راست است و رستاخیزی وجود خواهد داشت

فارس و کورد و عرب را در دفترم گرفته‌ام
«نالی» امروز حاکم سه مملکت است، دیوان دارد!


نالی

چرای زووڵمه‌تکه‌ده

ئه‌ی چرای زوڵمه‌تکه‌ده‌ی دڵ،ئه‌ی جه‌لای نووری به سه‌ر

تۆ و جه‌ماڵی با که‌ماڵت،ئافتابی یا قه‌مه‌ر?
...
شه‌و ئه‌گه‌ر تۆ ماهتابی،ئینتیزاری تا به که‌ی?

رۆژ ئه‌گه‌ر تۆ ئافتابی،بۆچ له هه‌وران نایه ده‌ر?

ئاب و تابی رووته مایه‌ی سۆزش وگریانی من

گا غه‌ریق و گا حه‌ریقی میهری رووت وه‌ک نیلوفه‌ر

ئاوی چاوم بۆته مایه‌ی سۆزش و گریانی دڵ

گا نه‌خۆش و مه‌ست و حه‌یران،گا به هۆش و باخه‌به‌ر

وا فیگار و ره‌نجه‌رۆم کافر به حاڵی من نه‌بێت

بێ قه‌رار و ئه‌شکبار ودوور له یار و ده‌ر به‌ده‌ر

""مــــــــــه حـــــــوى""

ئه‌وی دڵدار و دلبه‌رمه‌، ئه‌وا ده‌ڕوا له‌به‌ر چاوم

به‌ دوویا، بۆچی دڵ نه‌توێته‌وه‌ و نه‌ڕوا له‌به‌ر چاوم؟

وه‌کو گوڵ، هه‌موو ده‌مه‌، ده‌ره‌وه‌م سه‌ربه‌سه‌ر زوبان

وه‌ک خونچه‌یه‌ ده‌روونی دڵی گوڵ له‌سه‌ر زوبان

که‌بێ لێوی له‌سه‌ر لێوم بنێ، رۆحم له‌سه‌ر لێوه‌

که‌ لێوی لابه‌رێ، ئه‌ڵبه‌ته‌ رۆحم ده‌رده‌چێ پێوه‌

بڵێ به‌ئه‌هلی حه‌سه‌د مه‌حویا، وه‌کو حافظ

قبول خاطر و لطف سخن، خدا دادست
 

که‌بێ لێوی له‌سه‌ر لێومبنێ،ڕۆحم له‌سه‌رلێوه‌
که‌لێوی لابه‌رێ،ئه‌ڵبه‌ته‌ڕۆحم ده‌رده‌رده‌چێ پێوه‌
شه‌که‌رباری ،نمه‌ک پاشی،ئه‌گه‌ر ببوایه‌منده‌موت
که‌غونچه‌ی تازه‌پشکوتوده‌شوبهێ به‌وده‌مولێوه‌
ده‌ڵێ هه رکه‌س ببینێ یارو، ئه‌غیاری به‌ئه‌طرافا
... خوداچین ئه‌م هه مودێوه‌ له‌ده‌وری ئه‌م په‌ری شێوه‌
هه تاڕۆژه‌ ده‌بێ بۆشامی شه‌وهه وڵێ بداهه رکه‌س
ئه‌گه‌رشاهه نشه‌هه ئه‌وڕوژه‌ ڕۆیی شه‌وبه‌بێ شێوه‌
به‌هارێ بوجوانی،بوبوسوخره‌ی پایزی پیری
به‌سه‌ر چوباغ وباقی ماوه‌وه‌ی مشتێ چڵوچێوه‌
مه‌گه‌ر شاری عه‌ده‌م جێی واتیاسه‌رگه‌شته‌بم قاته‌
بیابانه‌به‌شی مه‌جنونه‌خاصی کۆهکه‌ن کێوه‌

ئه‌مینی شێتیه‌ (مه‌حوی)له‌نه‌فسی مه‌کری ئه‌مماره‌

مه‌گه‌ر ڕه‌ حمی خوداده‌م به‌ستی کائه‌م ماره‌ ئه‌نگیوه

مه‌حوی

شەوكەسێ‌ پرسی لەخۆ دەرخستی پەروانەشەو
ئەو وتی:ناتیگەیشتوو!تەجرە بەی مەردانەشەو
هەرسیابەختانی عیشقە مەزهەری نووری هودان
شەونەبێ‌ ئەستیرەمەستوورن، بەكەم مەروانەشەو
ئەم سیارۆزی منەپۆشیویە عەیبی كەسان
ئاشكارەسەتری ئەحوالی گونەهكارانەشەو
بۆیەزولمەت پۆشە،نووری ئەهلی جەوهەردەركەوێ‌
سەیری حەققی كەن لەسەر ئەم ماه وئەستیرانەشەو
نەبووە،نابینی لەشەومەحرەم ترێ‌ تارۆزی حەشر
پەردەپۆشه،هەمدەمه،هەمدەردی عوششاقانەشەو
شەو،هەمووشەوچاوەرییەرۆژ هەلێ‌،هەر رۆژهەلات
مەحوەسەرتاپالەبەرپییافیدا كارنەشەو
خۆرپەرستینه!لەشەوفیری پەرستن بن،كەخۆر
هەردیاری دا،بەدەوری سەریەدا قوربانەشەو
فیرقەتی رۆژەدەروونی كردە داغیكی سیا
وەك منی سەودازەدەئاتەش زەدەی هیجرانەشەو
گەرفیراق ئاگرهەموو رۆژێ‌ لەجەرگی بەرنەدا
بۆهەمووشەوتیرەدل،سینەی زوخالستانەشەو!
تیرەگی وافەزلی بۆنادەم بەسەر رووناكییا
مەنشەئی ئیزهاری جیلوەی فەیزی سبحەینانەشەو
هەرلەتاریكی شەوایەرێدرئ ئەهلی نیاز
رازی دل ئیفشابكەن،خەلوەت گەهی خاسانەشەو
تێ‌ بگەن بۆجی بەجانن طالیبی شەوعاشقان
نیوەشەوبوو،وەعدەگاهی هاتنی جانانەشەو
هیندەساحیب سیررە،(میعراج)وشەوی(قەدر)و(بەرات)
خاسەجاتی ئەون ومومتازەبەم ئەسرارانەشەو
هەركەسئ طالیب بەدورری مەعریفەت كۆكردنه
پرلەدوردەریایەكی بێ‌ مەهلەكەی خنكانەشەو
وەك خظرئاوی حەیاتی فەیزی حەق عافیتیه
ئەوخوداپیداوه(محوی)تاسەحەر نالانەشەو


مه‌حوی

هه‌موو به‌ند و جومگه‌ی له‌شم وه‌ك نه‌یه‌
مه‌دام ده‌ردی دووریت له‌ دوما هـــــــه‌یه‌
ئه‌من تاقیامه‌ت ده‌سوتێم به‌تـــــــــــــــاو
خودا خۆی ده‌زانێ قیامه‌ت كــــــــــــــه‌یه‌

بابا تایه‌ری هه‌مه‌دانی

بەڵا،ئەی جوان،رەمزێكە لە باڵات
جنوون وەسفێكی سەرپایی لە سەودات
گومانی وەم لە سەنعەتكاری تۆیە
بە پەنهان چاوی دەبڕێتە تەماشات.
لە دڵ نەخشی جەماڵت لانە چێ یار!
خەیاڵی خەت و خاڵت لانە چێ یار!
لە دەوری چاو،موژەم كردووە پەرژین
لە بەر چاوم خەیاڵت لانەچێ یار!
لە خۆشاوی ترێ خۆشە هەناوم
لە یاری نازەنین بۆ هەڵبڕاوم؟
كە من بێبەش لە تینی ئاگرت بم
ئەدی بۆ دووكەڵی دەرد بێتە چاوم؟
گڕی عیشقت لە گیانم سەر دەرێنێ
لە جەستەم خۆڵەمێشێ جێ دەمێنێ
نە مامی میهری تۆ ببڕن لە جەرگم
لە سەدلاوە پەلی تازە دەهێنێ‌
دو زولفونت بود تار ربابم
چە میخواهی از ین حال خرابم
كە تو با مو سر یاری نداری
چرا هر نیمە شو ایی بە خوابم
لە خێڵی سووتە دڵانم،چۆن نەناڵم
لە هۆز بێحاسڵانم،چۆن نەناڵم
لە سەر گوڵَ نیشتووە بولبول دەناڵێ
كە لێم دوورن گوڵانم، چۆن نەناڵم!


بابا تایه‌ری هه‌مه‌دانی

منم ئه‌و ئـاگــرین ته‌یره‌ی كــه‌ ده‌ر حـــاڵ
ده‌سـوتــێـنم زه‌مـین لێكـــده‌م پــه‌ڕو بـاڵ
موسه‌ویر گه‌ر بكا نه‌خــشم له‌ دیـــــــوار
ده‌سوتێ خه‌ڵك له‌به‌ر ته‌ئسیری تیمسال

لوڕی :
منم ئان ئاجرین مرغی كه‌فی الحال
بسوجه‌م عاله‌می گه‌ر به‌ر زه‌نه‌م بال
مصور گه‌ر كه‌شه‌د نقشم به‌ دیــــــوار
بسوجه‌م عاله‌م أز تأثيرى تمـــــــــثال

(بابا تاهیری هه‌مه‌دانی)

مامۆستا أحمد دلزار كردوویه‌تی به‌ سۆرانی
لوری:
بــورە ســووتــە دڵان تــا مــا بـنـالــیـم
زو دەســتــی یــاری بــی پەروا بنالیم
بــشــم بـا بلبلی شەیدا بە گولشەن
ئــەگــەر بــلــبــل نــە نـــالـــە مـا بنالم
سۆرانی:
وەرن ئــەی دڵــســوتـــاوان تـا بـنـالیـن
لــە دەســت یــاری بــێ پــەروا بنالیـن
لە بۆ لای بولبولی شەیدا لە گوڵشەن
بــچــیـن بـولـبـول نـەنـاڵـێ بـا بـنـاڵـین

بابا تایه‌ری هه‌مه‌دانی

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان ئاوێنــــه و آدرس awenakurd.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.